2024 жылдың қаңтар айының 3-ші онкүндігіне қысқаша агрометеорологиялық шолу

IconЖарияланды 06.02.2025

Қаңтардың үшінші онкүндігінде республиканың оңтүстік-шығысында күздік бидай себілетін аудандарында температуралық фон нормадан 2...5ºС жоғары болған, республиканың оңтүстігінде нормадан 1...2ºС төмен. Жауын-шашын көбінесе орташа көпжылдық көрсеткіштен жоғары болған, тек оңтүстіктің жеке аудандарында нормаға жуық. Оңтүстік-шығыста күздік дәнді бидай әлі де қысқы тыныштықта болған, оңтүстікте орын алған ұзақ жылы ауа-райына байланысты онкүндіктің соңында күндізгі уақытта күздік дәнді бидайдың вегетациялануы мүмкін.

Алматы мен Жетісу облыстарының бақылау учаскелерінде ауа-райы салқындау кезеңінде ауаның минималды температурасы минус 20...25ºС дейін, кей жерлерде (минус 29ºС дейін) және күздік бидайдың түптену түйіні тереңдігіндегі (3 см) топырақтың минималды температурасы минус 6ºС дейін төмендеген. Топырақ 30 см-ден 57 см-ге дейін қатқан. Қар жамылғысының биіктігі 22-37 см дейін жеткен, Жетісу облысының Сарқанд метеостанциясының маңайында 60 см дейін өскен. Бұл аудандардағы қар жамылғысының биіктігі егістіктерді аяздан қорғауға жеткілікті болған.

Жамбыл облысында күздік дәнді дақылдар себілетін аудандарда ауаның орташа температурасы минус 4...5°С құраған, бұл нормадан 1°С жоғары, оңтүстікте минус 1...3°С болған, бұл нормадан 1...2°С төмен болған. Минималды ауа температурасы минус 11...17ºС дейін, кей жерлерде (минус 18...24°C дейін) төмендеген және күздік бидайдың түптену түйіні тереңдігіндегі (3 см) топырақтың минималды температурасы (3 см) минус 2...8°C дейін төмендеген. Қар жамылғысының биіктігі 3-9 см дейін, кей жерлерде 15-24 см дейін өскен, оңтүстіктің жеке аудандарында қар еріген. Топырақ 16-32 см тереңдікке дейін қатқан (кей жерлерде 53 см дейін), елдің оңтүстігінің көптеген аудандарында топырақ еріген. Жер беті қабатында қар жамылғысы жоқ егістіктерде күздік бидай жапырақтарының кебуі мүмкін, бұл көктемде қысқы дақылдардың өсіп басталуын біршама қиындатуы мүмкін.

20 қаңтардың мәліметтері бойынша Батыс Қазақстан, Түркістан облыстарында және Жетісу облысында күздік бидайдың қысқа төзімділігі анықталатын байқалау учаскелерінде күздік бидайдың зақымдануы

анықталмаған. Қысқа төзімділігін анықтау нәтижелері бойынша Жамбыл облысында үсіген өсімдіктердің пайызы орта есеппен Құлан метеостанциясының маңайында – 8%, Төлеби – 13%, Мерке – 7%, Сарыкемир – 4% және Нұрлыкент – 12% көрсеткен, қалған бақылау пункттерінде өсімдіктердің зақымдануы байқалмады.

Республиканың оңтүстігінде және оңтүстік-шығысында күздік бидайдың қыстауына орын алған агрометеорологиялық жағдайлар айтарлықтай қанағаттанарлық болған. Қыстайтын дақылдар үшін қауіпті ауа мен топырақ температурасының төмен мәндері байқалмады.

Желтоқсанның өткен онкүндігінде Ақтөбе, Атырау, Алматы, Қызылорда, Маңғыстау және Түркістан облыстары мен Жетісу облыстарының жеке жайылымдарында мал жайылған. Жануарлар Ақтөбе облысының Алға және Ыргыз аудандарында, Батыс Қазақстан облысының Казталов, Сырым және Жәнібек аудандарында, Қостанай облысының Арқалық ауданында, Ұлытау облысының Ұлытау ауданында қорадаларда ұстаған. Жетісу облысының Қаратал ауданында және Маңғыстау облысының Маңғыстау ауданында мал өсірушілер аналық мас басымен жас малды қоректендіруде.

Жайылымдарда шым көбінесе қатқақ болған, Ақтөбе облысының Әйтеке би ауданындағы, Атырау облысының Құрманғазы ауданындағы, Жамбыл облысының Шу ауданындағы, Жетісу облысының Қаратал ауданындағы, Батыс Қазақстан облысының Жәнібек ауданындағы және Маңғыстау облысының Маңғыстау ауданындағы кейбір жайылымдарда шым дымқыл болған.

Осы жаңалықпен әлеуметтік желілерде бөлісем десеңіз