Жедел мониторинг

Өңірлік климатты зерделеу және оның өзгеруінің тұрақты мониторингі "Қазгидромет"РМК Қазақстанның ұлттық гидрометеорологиялық қызметінің басым міндеттерінің бірі болып табылады. "Қазгидромет" РМК ай сайынғы бюллетендерді шығаруды жүзеге асырады, онда Қазақстан аумағы бойынша орташа айлық ауа температурасының және айлық атмосфералық жауын-шашынның ауытқуын бағалау келтірілген.

Бюллетеньді дайындау үшін "Қазгидромет" РМК метеорологиялық мониторинг желісінде бақылау деректері пайдаланылады: 1941 жылдан бастап орташа айлық ауа температурасының және айлық жауын-шашын сомаларының қатары.

Жер бетіндегі ауаның орташа айлық температурасының және жауын-шашынның айлық сомасының ауытқулары ағымдағы климаттың ауытқушылығын мониторингілеу үшін базалық ретінде Дүниежүзілік метеорологиялық ұйым ұсынған 1991‑2020 жж.кезеңінде есептелген орташа көпжылдық мәндерге (нормаларға) қатысты анықталған. Ауа температурасының ауытқулары бақыланған мәннің нормадан ауытқуы ретінде есептелген. Жауын-шашын мөлшерінің ауытқуы норманың пайызында көрсетілген, яғни жауын-шашын көлемінің норманың тиісті мәніне пайыздық қатынасы.

Климаттық экстремумдарды сипаттау үшін карталар келтіріледі, онда әрбір станция үшін 1941 жылдан ағымдағы жылға дейінгі кезең ішінде қарастырылатын ауыспалы уақытша қатарда ағымдағы мәннің көтерілмеу ықтималдығының эмпирикалық диапазоны көрсетілген (көтерілмеудің эмпирикалық ықтималдығы – бұл уақытша қатардың, аз немесе ағымдағы мәнге тең мәндерінің үлесі). Егер айнымалының ағымдағы мәнінен жоғары болмау ықтималдығы шеткі диапазондарға (0-5% немесе 95-100%) түссе, онда бұл мән 1941 жылдан бастап 5% - ға қарағанда жиі кездеседі. Егер ауа температурасының ағымдағы мәнінен жоғары болмау ықтималдығы 0-5% диапазонында жатса, бұл осы жерде байқалған өте төмен температуралар туралы; егер 95-100% диапазонында болса, керісінше, өте жоғары температуралар туралы айтады. Егер жауын – шашын мөлшерін қарастырсақ, бірінші жағдайда бұл олардың өте аз мөлшерін, екінші жағдайда-өте көп мөлшерін көрсетеді.

Бюллетень шығаруға жауапты бөлімше ғылыми-зерттеу орталығының Климаттық зерттеулер басқармасы болып табылады. https://kazhydromet.kz/science-centre/upravlenie-klimaticheskih-issledovaniy-uki