Жарияланды 29.10.2020 Топырақтың қату тереңдігі агрометеорологияда өте маңызды климат қалыптастырушы сипаттама, өйткені топырақтың терең қатуы күздік дақылдарға теріс әсер етуі мүмкін, Қазақстанның солтүстік бөлігінде кеш еру процесі көктемде егіс жұмыстарының кешеуілдеуіне әкеледі. Гидрологиялық болжауда және коммуналдық желілерді жобалауда топырақтың қатуы маңызды рөл атқарады.
Метеостанциялар мен агрометеорологиялық бекеттердегі топырақтың қату және еру тереңдігі AM-21 мерзлотомерінің көмегімен анықталады, олар екі түрлі болуы мүмкін: жер бетінен 150 см-ге дейінгі тереңдікте және 150-300 см қабатта өлшеу үшін. (қосымша аспап).
Бақылаулар арнайы бақылау учаскесінде үздіксіз жүргізіледі, күзде ауаның орташа тәуліктік теріс температурасы басталған күннен басталады және көктемде топырақ толық еріген кезде аяқталады.
Бұл тазартылған сумен толтырылған сантиметрлік бөлімдері бар резеңке түтік. Өлшеу түтігі топыраққа қажетті тереңдікте алдын-ала орнатылған қорғаныш винипласт құбырына орналастырылады. Өлшеу кезінде бөліктері бар түтік топырақтан сым немесе штанганың көмегімен алынады және түтіктің ішіндегі мұз бағанасы бойынша есептеледі. Санағаннан кейін резеңке түтік қайтадан қорғаныш құбырына мұқият түсіріледі. Ауа температурасының әсерін болдырмау үшін қондырғы жоғарыдан киізден жасалған қалпақшамен тығыз жабылады.
Бақылау кезеңінде сорғыш штанганың (баудың) жоғарғы қалпақшаның оған резеңке түтікті түсіру кезінде қорғаныс құбырын тығыз жабуын қадағалайды.
Құрылғы өте қарапайым, бірақ жұмыста дәлдікті қажет етеді. Өлшеу нәтижелері мониторингте үлкен маңызға ие.